Oktober 2022

Zeg Hollands snoep en je weet: drop! Zoet, zout of dubbelzout. Helaas is het voor menigeen lastig ervan af te blijven. Is het zakje eenmaal open, dan moet het leeg. Is dat erg?

Onder dropliefhebbers sloeg het nieuws van snoepfabrikant Haribo twee jaar geleden in als een bom: de productie van trekdrop wordt gestopt! Ook televisiekok Pierre Wind, die trekdrop gebruikt bij de bereiding van zijn gerechten, kon er niet over uit: ‘Een klap in mijn gezicht!’ Hij kondigde aan zelf trekdrop te gaan maken, maar zover is het nooit gekomen, antwoordt zijn woordvoerder desgevraagd.

Heel ingewikkeld is het niet, drop maken. De ingrediënten: het wortelsap van de zoethoutplant (voor de liefhebbers: Glycyrrhiza glabra). De bereiding: zoethoutwortelsap koken in water tot een papje en laten indikken. Vervolgens filteren en voilà! Dat wil zeggen: dan heb je blokdrop, de basis voor drop. In deze vorm wordt het ook wel laurierdrop genoemd. (Waarom is niet helemaal duidelijk. Misschien omdat blokdrop vroeger in laurierbladen werd verpakt.) Om er een echt lekker dropje van te maken is meer nodig: smaakstoffen zoals honing, salmiak of anijs, een bindmiddel zoals gemodificeerd zetmeel en gelatine (of het van oudsher gebruikte Arabisch gom) en voor het oog een glansmiddel. Wil je je drop wat zwarter? Dan kleur je het een beetje bij met koolstof of karamel.

Drop is misschien wel het populairste snoepgoed in Nederland. We eten er per jaar gemiddeld ongeveer twee kilo per persoon van. Zoet, zout, dubbelzout, elke variatie met de meest verleidelijke, bizarre of nostalgische namen: van apendrop en heksendrop tot sleuteldrop, visjesdrop en zoete zonnetjes. Met in de hoofdrol natuurlijk autodrop, Engelse drop, pottertjes, winegums, dropveters, kokindjes en katjes. (En bij voorbaat excuses als we uw favoriete dropje zijn vergeten.) Herkenbaar voor veel dropfans: eenmaal het zakje open dan moet het leeg. Dat drop zo verslavend kan zijn komt door de geraffineerde suikers die in de meeste dropsoorten zijn verwerkt. Deze zorgen ervoor dat je hersenen steeds meer suiker nodig hebben om te kunnen werken. En je dus blijft snoepen.

De wortelstok van de zoethoutplant is overigens van zichzelf al zoet, de naam zegt het al. Die zoetstof, glycyrrhizinezuur, is 30 tot 50 keer zo sterk als suiker, maar niet schadelijk voor het gebit. In dat opzicht dus prima geschikt voor kinderen, die vooral vroeger de hele dag op een stokje zoethout kauwden. Van zoethout wordt ook thee gemaakt, al dan niet in combinatie met andere plantenextracten, zoals voor de populaire Sterrenmix. Volgens sommige bronnen is thee met zoethout heilzaam voor maag en spijsvertering. Een laurierdropje bij verkoudheid, keelpijn en hoesten is vermoedelijk ook niet verkeerd. Er zijn namelijk aanwijzingen dat zoethoutwortelextract werkt tegen ontstekingen en virussen, maar wetenschappelijk bewijs daarvoor ontbreekt.

De zoetstof glycyrrhizine is ook verantwoordelijk voor de typische dropsmaak. Zoet en droppig, zo hebben we het graag. Maar glycyrrhizinezuur kan bij inname van grote hoeveelheden de werking van de nieren verstoren en daardoor leiden tot hoge bloeddruk. Hoe weet je of in een product glycyrrhizine zit? Op het etiket kan staan: zoethout, zoethoutwortel, zoethoutwortelextract, blokdrop, lakritz of liquorice.

Het is niet bekend hoe het stond met de bloeddruk van Charlie Chaplin, nadat hij in de film The Gold Rush (1925) zijn schoenveters had opgegeten om te voorkomen dat hij van honger zou sterven. Een ultieme wanhoopsdaad! Wat de ongetwijfeld geschokte kijkers indertijd niet wisten was dat de hele schoen speciaal voor de film was gemaakt van: drop!

Met mate!

Door het eten van een grote hoeveelheid drop of het drinken van veel zoethoutthee, kun je vocht vasthouden. Daardoor kan je bloeddruk stijgen. Dit effect van de stof glycyrrhizine verdwijnt als je stopt. Volgens het Voedingscentrum kan een volwassen man of vrouw op een dag zonder problemen 120 gram drop eten of een halve liter zoethoutthee drinken. Dat komt neer op ongeveer 20 tot 25 dropjes of 3 tot 4 glazen zoethoutthee. Vrouwen zijn gevoeliger voor glycyrrhizine dan mannen. Mensen met (aanleg voor) een hoge bloeddruk of het vasthouden van vocht moeten natuurlijk extra voorzichtig zijn. Voor hen geldt een advies van maximaal 8 dropjes per dag en 1 tot 2 kopjes thee met zoethout. Ook kinderen zijn gevoelig voor de effecten van glycyrrhizine: 5 dropjes per dag is de grens.

Nostalgisch drop-ABC

 Autodrop (sinds 1965)

Heet zo vanwege de afbeeldingen op de dropjes, zoals een Kever, T-Fordje of Cadillac. De dropjes waren verpakt in een rolletje in de vorm van een autoband. Sinds 1987 zitten ze in een zakje.

Dropveters (sinds 1965)

Kinderfavoriet! Het schijnt dat dropveter alleen dropveter genoemd mag worden bij een lengte van minstens 20 cm en een diameter van maximaal 2,46 mm. Heeft concurrentie gekregen van snoepveters met de smaak van bijvoorbeeld aardbei, appel, cola en bosbes.

Engelse drop

Kenmerkend is de smaak van kokos en anijs. Voor het eerst gemaakt in Sheffield, Engeland, in 1899. Vandaar de naam!

Kokindjes (sinds 1967)

Verslavend omdat ze zo zacht van binnen zijn. Worden gemaakt met kamille, salie en gentiaan. Zou zijn naam danken aan medewerker Ko van de fabrikant die de snoepjes aan zijn kindjes gaf.

Pottertjes (sinds 1915 in Nederland)

Bruinzwart hoestdropje in blikje. Kenmerkend is de mentholsmaak. Vroeger plakten ze nogal eens aan elkaar. Daar heeft de fabrikant wat op gevonden.

Salmiakdrop

Verzamelnaam voor dropsoorten die veel zout (salmiak) bevatten. Dubbelzoute drop kan tot 8 procent salmiak bevatten.

Zwartwit

Drop in poedervorm, bereid met onder meer droppoeder (zwart) en salmiakzout (wit). Ook wel samengeperst als zwartwitjes en zwartwitlolly’s.

Bronnen: Willem Wever, Wikipedia.org, Voedingscentrum, Food-Info.net, Pierrewind.nl, Van der Pigge, Americanlicorice.com

Voor dezelfde serie in het magazine +Gezond schreef ik ook: Hoe (on)gezond is vegetarische rookworst (nr. 1/2022), thee (nr. 2/2022), rabarber (nr. 3/2022), ijs (nr. 4/2022), kerststol (nr. 6/2022), gedroogd fruit (nr. 1/2023), plantaardige melk (nr. 2/2023), groente en fruit uit blik (nr. 4, 2023).